Erfgoeddag alleen voor de oudere generaties? Think again! Er is meer te beleven dan je denkt. Veel jongerenverenigingen organiseren activiteiten die je zullen verrassen. Dus waarom niet een dagje uit met je vrienden? Misschien wil je je ouders meenemen of ga je zelf op ontdekking, zonder hun nieuwsgierige blikken? Trek eropuit met je leeftijdsgenoten of met je vrienden van de jeugdbeweging. Dat wordt meteen een coole 'vergadering' op zondag.

‘Thuis’ is zeker vandaag een ongelooflijk veelzijdige term en die veelzijdigheid geldt zeker ook voor jongeren. Daarom schenken erfgoedinstellingen ook dit jaar weer de nodige aandacht aan jongeren en hun definities van ‘thuis’. Van vertellingen en voorstellingen gecreëerd door jongeren of plaatsen waar jongeren hun ideeën omtrent ‘thuis’ kunnen delen, tot een date in een museum: er is voor ieder wat wils. Lowie Bergmans, stagiair bij FARO, dook in het aanbod en maakte deze selectie:

Hoe definieer je een ‘thuis’?

Je hoort mensen wel eens vaker zeggen dat ze ‘een tweede thuis’ hebben, bijvoorbeeld bij een jeugdbeweging, sportclub of vriendengroep. Maar welke verschillende factoren kunnen een plaats of persoon tot een tweede thuis maken? Tijdens Erfgoeddag zoomen enkele organisaties in op deze vraag. 

• Zo geeft de stad Brugge iedereen en zeker ook jongeren de kans om een eigen favoriete stadsplek te creëren met de workshop ‘Teeny Tiny Homes’: samen met de Hogeschool West-Vlaanderen bouw je uit restmateriaal een maquette van jouw ideale plekje. Via een groot stadsplan of greenbox kan je je creatie ook direct in de stad plaatsen en ontdek je hoe de plek er in het echt zou kunnen uitzien. Ook in het MigratieMuseumMigration (MMM) in Brussel krijg je de kans om je eigen kleurrijke maquette te maken van een ‘thuis’. Van al deze huisjes wordt daarna een levendig Brussels straatje gemaakt dat ook nog eens tentoongesteld wordt in het museum.

• Als je liever luistert naar anderen en inspiratie wil opdoen voor jouw eigen ‘thuis’, dan zijn er meer dan genoeg voorstellingen en vertellingen waar je terecht kan. In Beveren bogen de leerlingen van het 6e middelbaar en van de OKAN-klas van het Koninklijk Atheneum zich over de vraag ‘Wat is thuis?’. Samen vertellen ze hun verhaal aan de hand van erfgoedobjecten die te zien zijn in het Erfgoedhuis Hof ter Welle. Ook in het KMSKA in Antwerpen krijgen jongeren het woord om te vertellen wat ‘thuis’ nu juist voor hen betekent. Aan de hand van een theatervoorstelling reflecteren ze over het thema en staan ze stil bij allerhande vragen over dit veelzijdige woord.

• Vergeet zeker ook niet een kijkje te nemen in de Leuvense Villa aan de Aa waar jongeren het ganse jaar door de ruimte krijgen om te creëren, te ontdekken en ‘thuis te zijn’. Zij organiseren een heus feest voor iedereen die wil weten hoe jongeren vandaag het woord ‘thuis’ beleven.

Hoe creëer je een ‘thuis’?

Een huiselijke sfeer kan soms ook afhangen van gewoonten of spullen die je meteen doen terugdenken aan ‘thuis’. Denk bijvoorbeeld aan de inspirerende tegeltjes in de keuken van oma en opa, of de geur van versgebakken brood of meer unieke voorwerpen uit jouw eigen thuis. 

• Zowel in Gent als in Hoogstraten ga je zelf aan de slag met tegeltjeswijsheden voor in je eigen ‘thuis’. In de Gentse Plantentuin biedt het GUM een tentoonstelling over ‘waarheid’ en ‘wijsheid’ waarbij je met je eigen tegeltje kan bijdragen aan hun zoektocht. In Hoogstraten kan je aan de slag met ‘tegeltjes van leer’ om een prachtig kunstwerkje te creëren terwijl je tegelijkertijd ook nog eens enkele simpele technieken aanleert om leer te bewerken!

• Als je op zoek wil gaan naar nostalgische elementen van ‘thuis’ of als je je wil onderdompelen in de leefwereld van vroegere generaties, kan je in het Huis van Alijn in Gent terecht. Tijdens een interactief bezoek ontdek je er de meest herkenbare objecten, foto’s, geluiden en video’s van deze en vorige eeuw. Denk bijvoorbeeld aan de koers op zondag, een poster van jouw idool boven je bed of speelgoed waarmee je jezelf uren kon entertainen. Ook in Beveren kan je naar een familie-expo vol nostalgische voorwerpen die van een plaats een ‘thuis’ maakten.

• Natuurlijk zal je niet elke voorwerp kunnen terugvinden in deze tentoonstellingen en dus organiseert het Stedelijk Museum van Sint-Niklaas een eigen ‘shop’ waar je zelf objecten kan aanbrengen. Zo leer je naast de emotionele waarde ook de financiële waarde van deze objecten kennen. Misschien vind je wel onvermoede erfgoedschatten op je eigen zolder?

• Stap binnen in het betoverende verleden van het Merghelynck Museum, waar geschiedenis tot leven komt en waar jongeren met Binnenpretjes in het Merghelynck Museum een sprankelende nieuwe dimensie toevoegen aan de beleving op Erfgoeddag. Ze presenteren met trots de gloednieuwe film van het  Voorlopig bewind, een groep enthousiaste jongeren uit een OKAN-klas in Ieper. Het wordt een meeslepende 'one-shotfilm', gemaakt samen met videograaf Sven Verhaeghe. Laat u in één continue beweging meevoeren door het historische Merghelynck Museum, vol verrassende ontmoetingen. 

Hoe creëer je een ‘gemeenschappelijke thuis’?

Een ‘thuis’ is vaak ook een plaats waar meerdere personen samenkomen en hun eigen ding kunnen doen. Zo ontstaan er gewoonten en tradities die eigen zijn aan jouw ‘thuis’.

• In museum Hunnegem in Geraardsbergen kan je een hele Erfgoeddag lang terecht voor een reeks workshops over immaterieel erfgoed in de Vlaamse Ardennen. Ontdek bijvoorbeeld de techniek achter de Geraardsbergse en Ronsese reuzen, leer hoe je een mattentaart moet bakken of vlecht je eigen mand ... In Brugge kan je op authentieke wijze zuurdesembrood bakken in de Gezelletuin, onder begeleiding van de enige echte Brugse Broodsmid, en leer je bij over dit speciale ambacht.

• Voor wie liever op zoek gaat naar een (nieuwe) eigen ‘thuis’, is er de workshop ‘In goed geSPELschap’. Daarin laat het VIVES Spellenlab mensen met verschillende achtergronden kennismaken met bordspelen en andere typische spelletjes van over de hele wereld. Naast een expo over de herkomst en evolutie van enkele spelen kan je er ook spelletjes uit jouw kindertijd of uit andere culturen/omgevingen (her)beleven.

• Of wie weet ben je wel geïnteresseerd in een heuse ‘erfgoed-date’? Het MAS organiseert blind dates voor jongeren of duo’s tussen 16 en 26 jaar om elkaar te leren kennen in de expo ‘Iemand thuis?’. Wie weet leer je zo wel nieuwe mensen kennen bij wie je je echt ‘thuis’ voelt …

Naast deze initiatieven zijn er natuurlijk nog tal van andere gelegenheden om te proeven van ‘thuis’ en hoe jongeren dit begrip invullen. Klik hier voor een overzicht van alle activiteiten die zich (o.a.) richten op jongeren. Ben jij er klaar voor? Erfgoeddag wacht op jou!

Foto cover: Erfgoeddagactiviteit 'Binnenpretjes in het Merghelynck Museum' door Merghelynck Museum © Dries Theuwissen